Συμπρωτεύων λόγος
Για τον ελληνισμό των Σκοπίων
H περίοδος του μεσοπολέμου κατέχει ιδιαίτερη σημασία για την ερμηνεία και
τη διερεύνηση της βουλγαρικής στάσης απέναντι στο μακεδονικό ζήτημα.
Ανεξάρτητα από το ποια πηγή υποδαύλιζε την αναταραχή στο χώρο τη περιοχής
των Σκοπίων και της ελληνικής επικράτειας είτε εκείνη προερχόταν από την
EMEO (Εσωτερική Μακεδονική Επαναστατική Οργάνωση) και τα παρακλάδια της
είτε από κύκλους του βουλγαρικού κράτους , η πολιτική εκείνη υπήρξε
ταυτόσημη και διέθετε κατ? εξοχήν αλυτρωτικό χαρακτήρα. Το φαινόμενο της
αναταραχής εκείνης γινόταν αντιληπτό κυρίως από τη διαρκή υποκίνηση του
επαναστατικού πνεύματος στους κόλπους του βουλγαρικού στοιχείου της
περιοχής Σκοπίων με την πρωτοβουλία της οργάνωσης της EMEO.
Παρά τις ογκώδεις ενδογενείς διαμάχες που συνελούνταν στους κόλπους της
οργάνωσης εκείνης, η συνολική στάση της διακρινόταν τόσο για τη συνέπειά
της όσο και για τη συνέχειά της. Αν και μεγάλο ποσοστό Βουλγάρων της
περιοχής Σκοπίων είχε διακινηθεί στο βουλγαρικό κράτος και ειδικότερα στη
?Μακεδονία του Πιρίν?, προτεραιότητα δόθηκε από τη βουλγαρική πλευρά στη
συντήρηση της βουλγαρικής εθνικής ταυτότητας του σλαβικού στοιχείου της
περιοχής Σκοπίων ως αντίρροπο απέναντι στην εντεινόμενη διαδικασία του
βίαιου εκσερβισμού του.
Έχει ιδιαίτερη σημασία να τονιστεί η μυστική προσηλυτιστική εργασία που
συντελούνταν με την πρωτοβουλία των βουλγαρικών πυρήνων σε ολόκληρη τη
διάρκεια του μεσοπολέμου στο γεωγραφικό χώρο της περιοχής Σκοπίων και η
οποία απέδιδε προτεραιότητα στη διάχυση και εμφύσηση αισθήματος
ανασφάλειας, ανησυχίας και αντίδρασης στο εκεί βουλγαρικό στοιχείο. Αυτή
υπήρξε και η σοβαρότερη προσπάθεια που κατέλαβαν οι πολυάριθμοι βουλγαρικοί
πυρήνες από όπου κι αν προέρχονταν εμμένοντας βασικά στη συντήρηση της
πολιτισμικής υπόστασης του βουλγαρομακεδονικού στοιχείου των Σκοπίων με τη
δημιουργία και τη συγκρότηση πολυάριθμων μυστικών οργανώσεων, σωματείων και
αντιστασιακών μοχλών. Αποκλειστικός στόχος της βουλγαρικής πλευράς ήταν να
καταδείξει την πολιτική αποεθνικοποίησης, που συντελούνταν στην περιοχή
Σκοπίων σε βάρος των ?Βουλγαρομακεδόνων? μέσα από τη διαδικασία εκσερβισμού
τους και το γενικότερο κίνδυνο που διέτρεχαν οι εκεί βουλγαρικοί πληθυσμοί
από τις ευρύτερες τριβές και διενέξεις, οι οποίες χαρακτήριζαν την εποχή
εκείνη τη συνύπαρξη Σέρβων, Κροατών και Σλοβένων μέσα στους κόλπους του
βασιλείου των Νοτιοσλάβων.
Μέσα από τα γραπτά των ιθυνόντων της EMEO και των ποικίλων οργανώσεών της
διαφαίνεται και κάποιο στοιχείο, το οποίο έχει ιδιαίτερη σημασία, εφόσον
από το περιεχόμενο των βουλγαρικών πηγών προκύπτει καθαρά ότι η πολιτική
εκσερβισμού που υιοθετήθηκε έναντι όλων των εθνικών μειονοτήτων κατά τη
διάρκεια του μεσοπολέμου, είχε στόχο και την ελληνική εθνότητα είτε
επρόκειτο για σλαβόφωνους είτε για βλαχόφωνους. Από τη μελέτη των
βουλγαρικών πηγών της χρονικής εκείνης περιόδου εξάγονται πολύ ενδιαφέροντα
συμπεράσματα, όχι μόνο ως προς τη γενικότερη βουλγαρική πολιτική, αλλά και
ως προς το καθεστώς του ελληνισμού των Σκοπίων, στοιχεία, τα οποία αν
συνδυαστούν με άλλες επιμέρους βιβιλιογραφικές ενδείξεις, συνθέτουν σε
αδρές γραμμές την πορεία που διέγραψε το ελληνικό στοιχείο στη διάρκεια του
μεσοπολέμου.
Είναι βέβαια γεγονός ότι οι αναλλοίωτοι βουλγαρικοί στόχοι στο χώρο της
μείζονος Μακεδονίας και της δυτικής Θράκης βρήκαν και πάλι άμεσο πεδίο
εφαρμογής στη διάρκεια του πρώτου παγκοσμίου πολέμου με την επανάληψη ενός
παρόμοιου και προ των βαλκανικών πολέμων σκηνικού ειδικότερα στις περιοχές
που είχαν καταληφθεί από τα βουλγαρικά στρατεύματα. Ουσιαστικά οι στόχοι
εκείνοι αξιοποιούνταν και πάλι στη βάση του σκεπτικού του περιεχομένου του
ιδρυτικού κειμένου του Μακεδονο-Αδριανουπολιτικού Κομιτάτου στα 1893-1894.
Ενδεικτικά σημειώνει ο Χρήστο Τατάρτζεφ στα απομνημονεύματά του ότι τα
πρώτα ιδρυτικά στελέχη της παραπάνω οργάνωσης είχαν συλλάβει πρώτα την ιδέα
της αυτόνομης Μακεδονίας με βάση τη βουλγαρική προτεραιότητα. Αργότερα
προστέθηκε στο συνολικό σχέδιο και η έννοια της αυτονόμησης του βιλαετίου
Αδριανουπόλεως. Εφόσον λοιπόν ήταν αδύνατο να επιτευχθεί η άμεση ενσωμάτωση
της οθωμανικής Μακεδονίας στη Βουλγαρία, όπως χαρακτηριστικά σημειώνει ο
ίδιος, λόγω της αντίδρασης των μεγάλεων δυνάμεων και των υπόλοιπων
βαλκανικών κρατών, προκρίθηκε η λύση της αυτονομίας της Μακεδονίας. Έτσι,
μια αυτόνομη Μακεδονία διευκόλυνε περισσότερο τα βουλγαρικά σχέδια για τη
μελλοντική προσάρτησή της.
Σε αντίθεση με το φαινόμενο της φυγής του ελληνικού στοιχείου, που
παρατηρήθηκε, από το χώρο της Μακεδονίας του Πιρίν, λόγω των εκεί
διαμορφωμένων συνθηκών, στη σερβική επικράτεια της περιοχής Σκοπίων (όπως
θα μνημονευθεί αναλυτικότερα στη συνέχεια) ο ελληνικός πληθυσμός, ιδιαίτερα
του βορειοδυτικού τμήματος, παρέμενε διστακτικός απέναντι στο ενδεχόμενο
της μαζικής εγκατάλειψης των πατρογονικών εστιών του, καθώς αποδεικνύεται
παρακάτω ακόμη και από τις βουλγαρικές πηγές, που υπολογίζουν το ελληνικό
στοιχείο στα τέλη της δεκαετίας του 1920-1930 σε πολλές δεκάδες χιλιάδες,
χωρίς βέβαια να προσμετρηθούν αργότερα και οι πολιτικοί πρόσφυγες. Παρά το
γεγονός ότι το Μοναστήρι καταλήφθηκε στις 7/11/1912 από τα σερβικά
στρατεύματα, ο ελληνισμός δύσκολα συγκράτησε την πίκρα και τη βαθύτατη
οδύνη του, αλλά συνέχισε να ελπίζει στο σεβασμό των εκκλησιαστικών και
εκπαιδευτικών δικαιωμάτων του εκ μέρους των σερβικών αρχών. Θλιβερός όμως
απόηχος του πολιτικού καθεστώτος του ελληνισμού της περιοχής Σκοπίων κάτω
από τη σερβική κυριαρχία, αποτελεί το παρακάτω συνταρακτικό απόσπασμα
σχετικής έκθεσης της ελληνικής κοινότητας Σκοπίων (από τις 19/9/1913) προς
το μονάρχη Σέρβων, Πέτρο: ?η ενταύθα Ελληνική Κοινότης από της συμπήξεως
και συστάσεως της πόλεως Μοναστηρίου υφισταμένη και δρώσα δι? ιδίων
δυνάμεων και αυτοτελών κανονισμών, υπό την σκέπην του Σεπτού Οικουμενικού
Πατριαρχείου, κατόρθωσε δια μέσου των αιώνων να διατηρήση αλώβητα και
απαραμείωτα τα δίκαια της εθνικής υποστάσεως και αυτοτελούς δράσεως
αυτής... Τοιαύτας δε επιτέλεσεν αύτη προόδους αν πάσιν, ώστε τα μέλη ταύτης
να αποτελώσιν σήμερον τους σπουδεστέρους παράγοντας και τον δραστικώτερον
μοχλόν πάσης υλικής και πνευματικής κινήσεως... Προσπίπτομεν παρά τους
σεπτούς πόδας και θερμώς παρακαλούμεν την Υμετέραν Μεγαλειότητα όπως
αγαθυνθή και αναστείλη την εφαρμογήν των ειδικώς εκπονηθέντων κανονισμών
σχετικώς πρός το εκπαιδευτικόν ημών καθεστώς και διατάξη την προσθήκην
ειδικού τινός άρθρου δι? ου να χαρηγήται η ελευθέρα μόρφωσις και καθ όλους
τους βαθμούς εκπαίδευσης των τέκνων ημών εις τας ημετέρας Κοινοτικάς
Σχολάς, εις ας υπεραφθόνως θα διδάσκεται και η επίσημος του κράτους γλώσσα.
H τοιαύτη ελευθερία περί την εξάσκησιν της εκπαιδευτικής και θρησκευτικής
μορφώσεως και αγωγής εφ ων εδράζεται, ζη και αναπνέει άμα η εθνική ημών
ψυχή, εκτός του ότι είναι αναφαίρετον δικαίωμα κτηθέν και διατηρηθέν δια
τόσων αιώνων, τυγχάνει και λίαν σύμφωνος προς τας ιδεώδεις και ευγενείς
αρχάς εφ? ων ωρμήθη και το υπό των Μεγάλων Ευρωπαϊκών Δυνάμεων επετράπη ο
μέγας ιερός απελευθερωτικός αγών των Βαλκανικών κρατών...?
Εύκολα μπορεί να συμπεράνει κανείς από το περιεχόμενο του παραπάνω
αποσπάσματος των Μοναστηριωτών ότι η διαδικασία του εκσερβισμού ίσχυσε για
όλες τις εθνικές μειονότητες της περιοχής Σκοπίων, όπως τεκμηριώνεται και
από τις πηγές πρακτικών της EMEO και αναλύεται στη συνέχεια.
Τη διεθνή παρέμβαση επικαλούνταν μετά το 1923, τόσο η EMEO όσο και η
επίσημη βουλγαρική πολιτική σε σχέση κυρίως με το γεωγραφικό χώρο της
σημερινής περιοχής Σκοπίων, για να καταγγείλουν κάθε φορά την πολιτική
εκσερβισμού και την καταπίεση, που ασκούσαν όλες οι σερβικές διοικήσεις
απέναντι στις εθνικές μειονότητες, συμπεριλαμβανομένης και της
ελληνοβλαχικής. Σε σχετικά αποσπάσματα των πρακτικών της περιοδικής έκδοσης
της Κεντρικής Επιτροπής της EMEO στα 1926-1927, περιγράφονται ανάγλυφα οι
συνθήκες διαβίωσης των εκεί βουλγαρικών πληθυσμών, υπογραμμίζεται ο συνεχής
εποικισμός της περιοχής από το σερβικό στοιχείο και τονίζεται η πλήρης
κατάργηση της εκπαιδευτικής και εκκλησιαστικής αυτοτέλειας όλων των εθνικών
μειονοτήτων. Επισημαίνεται ακόμη ένα πολύ σημαντικό, το οποίο έκρινε την
πορεία των πραγμάτων μετά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο στο χώρο της περιοχής
των Σκοπίων. Στα ίδια κείμενα της EMEO μνημονεύεται επίσης ότι ορισμένοι
ανίδεοι ?Βουλγαρομακεδόνες? που δεν διέθεταν αξιόλογο μορφωτικό επίπεδο ,
πείθονταν με χαρακτηριστική αφέλεια και αυτοπροσδιορίζονταν ως Μακεδόνες
αγνοώντας, όπως επισημαίνεται στις πηγές της EMEO, ότι οι εθνικές
μειονότητες του γεωγραφικού εκείνου τμήματος υπήρξαν σε τελευταία ανάλυση
Βούλγαροι, Έλληνες, Αλβανοί, Τούρκοι, Αθίγγανοι και ?Βλάχοι?._Κ.Β.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΚΑΜΠΑΡΔΩΝΗΣ
ΨΙΛΟ ΓΑΖΙ
Αρκτος παρά τω προέδρω
Όλοι οι άνθρωποι κουβαλούν μαζί τους από ένα κινητό - ακόμα κι εγώ, ο
Επαμεινώνδας Τσετρσένογλου, που η τεχνολογία δεν με συγκλονίζει.
Όλοι οι άνθρωποι κουβαλούν μαζί τους από ένα κινητό αλλά ο Πρόεδρος
κουβαλάει μαζί του μιαν κινητή αρκούδα (της συνομοταξίας ΓΕΛΙΟ - DELIO).
Μα, πώς γίνεται ένας Πρόεδρος να κουβαλάει πάντα μαζί του μιαν αρκούδα,
όταν δεν τυγχάνει ούτε αθίγγανος του Δενδροποτάμου αλλ? ούτε φύλαξ του
?Αρκτούρου? εν Φλωρίνη - καταρχήν μιλάμε αυτή τη στιγμή για Πρόεδρο
Ομοσπονδίας αθλητικών συλλόγων και, παρότι ντέφι δεν κρατεί, η άρκτος,που
λέμε, πηγαίνει πάντα μαζί του οικειοθελώς, τον έχει πάντα από κοντά και του
χορεύει ανηλεώς. Στενό μαρκάρισμα. Man to man. Ή, μάλλον: bear to man.
Θα πείτε: γιατί ένας Πρόεδρος αθλητικών σωματείων, θέλει να περιφέρεται εν
Θεσσαλονίκη κι εν μέση οδώ πλαισιούμενος από μιαν αρκούδα - αυτό δεν
μπορούμε να το ξέρουμε μετά βεβαιότητος, αφενός μεν διότι άγνωστοι αι
βουλαί των προέδρων και ακόμα πιο άγνωστοι των δυσκίνητων άρκτων. (ειδικά
της συνομοταξίας ΓΕΛΙΟ - DELIO).
Πάντως, χάριν περιεργείας και προς πληροφόρησιν των φιλομαθών αναγνωστών
πρέπει, εγώ ο Επαμεινώνδας Τσερτσένογλου, ποδοσφαιρόφιλος αλλά, κυρίως,
ορκισμένος φίλαθλος της Γυμναστικής και του Στίβου, να πω τα εξής
τροχήλατα: ο Πρόεδρος, ο οποίος υπήρξε και body-guard του Ανδρέα (αυτή κι
είναι περγαμηνή!) έχει δοξάσει σε βαθμό κακουργήματος το Στίβο τον οποίο
επαρκώς καταπόντισε στο τελευταίο παγκόσμιο πρωτάθλημα. Στη συνέχεια
επελήφθη κι άλλων ευεργεσιών που πρέπει να τις γνωρίζει όλη η Θεσσαλονίκη
και η βόρεια Ελλάδα ενόψει του 2.000, ώστε να μη μασούμε αμέριμνοι όταν
ακούμε καιτιτίς επαινετικό περί του εν λόγω ζωόφιλου προέδρου και της
συνημμένης άρκτου (της συνομοταξίας ΓΕΛΙΟ - DELIO).
Ιδού οι λαμπρές ευεργεσίες του: ρήμαξε την Ενόργανη Γυμναστική Θεσσαλονίκης
απολύοντας το Θανάση Καπνίδη, εξαίρετο προπονητή του παγκόσμιου πρωταθλητή
Γιάννη Μελισσανίδη, καμάρι της Θεσσαλονίκης, τον οποίο επίσης κυνηγάει
ανηλεώς, και παρόπλισε τον επίσης εξαίρετο προπονητή και υπεύθυνο του
Κέντρου Ενόργανης Γυμναστικής Θεσσαλονίκης Σάββα Ταγτελενίδη - κατά το
κοινώς λεγόμενο - τάχει μετατρέψει όλα σε μπάχαλο γιατί οι διωκόμενοι έχουν
μιαν ακατανόητη για τον Πρόεδρο ιδιοτροπία: αρνούνται να γίνουν υποτακτικοί
του και πρόθυμοι σφογγοκολάριοι όπως κάτι άλλοι και όπως η ευπειθής άρκτος.
(- Κάνε, μωρή, πως κάνει η Βουγιουκλάκη με τον Παπαμιχαήλ! Τρέχα φέρε τις
εφημερίδες! Χόρεψε στο ταψί! Μπράβο! Μπράβο, μωρή! Θα σε στείλω και στας
Βιέννας!)
Ενόψει λοιπόν του 2.000 να γράψω, εγώ ο Επαμεινώνδας Τσερτσένογλου, και
κανένα καλό αθλητικό ανάμικτο με ζωοφιλία - ο φίλος Τεμπερίδης αποφεύγει τα
μετωπικώς τροχαία θέματα - συνεχίζουμε: μετά την Ενόργανη ο αρκουδόφιλος (ή
φιλάρκουδος) Πρόεδρος, δουλειά δεν είχε και σκέφτηκε: αφού έσωσα την
Ενόργανη Θεσσαλονίκης δεν σώζω τώρα και τη Ρυθμική; Οπότε ορμάει να σώσει
και τη Ρυθμική Γυμναστική κι εκεί, πράγματι, τα κατάφερε ακόμη καλύτερα:
κατόρθωσε να οδηγήσει τη μισή εθνική ομάδα σε παραίτηση, ύστερα από
προτηγανισμένο τεστ (μάλλον τοστ) και να καταποντίσει στο παγκόσμιο
πρωτάθλημα της Βιέννης (συνέβη, παιδιά, το Σεπτέμβρη) την εθνική ομάδα του
ανσάμπλ, που όχι μόνο δεν προκρίθηκε στους Ολυμπιακούς αλλά πάτωσε
μεγαλοπρεπώς στην 11η θέση. Για πρώτη φορά στην ιστορία του. H προγάστωρ
και γαστροβαρής άρκτος, βέβαια και πάντα, από κοντά. Αγέρωχη. Αχ! Τι
καμάρι, τι δόξες είν? αυτές! Αρκτος παρά τω Προέδρω!
(Επαναλαμβάνω προς εμπέδωσιν: της συνομοταξίας ΓΕΛΙΟ - DELIO).
Είθισται οι Πρόεδροι εν Ελλάδι (τζακ ποτ Προέδρων σ? αυτή τη χώρα) να
σέρνουν πάντα μαζί τους και κάποιαν αρσενική γκουβερνάντα. Τους κάνει να
νιώθουν οχυρωμένοι, ανώτεροι, κραταιοί. Αλλά το να κουβαλεί κανείς μεθ?
εαυτού μιαν γαστροβαρή άρκτο είναι απ? τ? άγραφα και μπορεί, βεβαίως, να
συμβεί ως βίτσιο - υπάρχει το προηγούμενο στο φιλμ ?Φιτζκαράλντο?, όπου ο
πρωταγωνιστής (Κλάους Κίνσκι) πήγαινε στο θέατρο έχοντας δίπλα του, στο
θεωρείο και σε βελούδινη θέση, να κάθεται το αγαπημένο του γουρούνι που το
έπαιρνε πάντα μαζί του. Για εύογκο, γαστροβαρή αρκούδα όμως δεν υπάρχει
προηγούμενο.
Τα σημαιώνω αυτά γιατί το εν λόγω ντουέτο αρχίζει και γίνεται
χαρακτηριστικό, ενώ οι Θεσσαλονικείς θα πρέπει από τώρα να έχουν υπ? όψιν
τους τον εν λόγω Πρόεδρο που, καθώς ακούμε, θέλει να κατέλθει και υποψήφιος
στις επόμενες εκλογές για να σώσει και το Λευκό Πύργο μετά τη διάσωση του
αθλητισμού, την οποία πέτυχε με τους τρόπους που έχουμε αφηγηθεί.
Μέχρι και ο υφυπουργός αθλητισμού έχει αγανακτήσει μ? αυτόν το μαυριδερό
Πρόεδρο που έχει πάρει τόσο σοβαρά τον εαυτό του. Δεν κάνει, δηλαδή, και
τίποτα ο άνθρωπος, απλώς πιστεύει ότι η Ομοσπονδία είναι τσιφλίκι του
παππού του, πως όλοι οι άλλοι είναι άχρηστοι κι αυτός ξύπνιος (τυπικό
παραλήρημα ελαφρολαϊκής μεγαλομανίας) και μόνος ικανός - όχι βέβαια, πως
δεν υπάρχουν στην υποκάτω αυτού ιεραρχία και ωραιότατοι ψοφοδεείς που
υπακούουν γονυπετώς. Υπάρχουν και από μίαν άποψη, έχουν προηγηθεί της
δυσκίνητης άρκτου, σχετικώς, τουλάχιστον, με τη δρατηριότητα του
γλυψίματος.
(Αυτοί ανήκουν σ? άλλη ζωική συνομοταξία κι όχι στην ΓΕΛΙΟ - DELIO).
Για πολλούς το πρόβλημα είναι κυρίως ερωτικό - αλλά αυτό δεν έχει να κάνει
με την ερασιτεχνική ψυχανάλυση καθότι το χρήμα που κυκλοφορεί είναι γενικώς
πολύ και, ας μη ξεχνούμε, πως, μόνο τον τελευταίο καιρό, παραιτήθηκαν δύο
ταμείες στο ?τσιφλίκι? του Προέδρου. Γιατί άραγε; Ας το ψάξει ο υφυπουργός
κ. Λιάνης. Μέχρι τότε η άρκτος θα συνεχίσει να υπηρετεί ποικιλοτρόπως τον
Πρόεδρο. Και πήγε και τζάμπα στας Βιέννας εν τω μεταξύ. Γενναιόδωρος - με
τα δικά μας λεφτά - ο Πρόεδρος. Κερνάει.
(Μπορεί να μην ανήκει η άρκτος στο Π.Σ.Α.Τ., αλλά ανήκει στο Μ.Ο.Λ.Υ.Β.Α.Τ.
- όπως σχολιάζουν εκλεκτοί συνάδελφοι).
Και θα συνεχίσει (ώσπου ο κ. Λιάνης να αρχίσει το σοβαρό ψάξιμο) ο ΓΕΛΙΟ -
DELIO να βγάζει τα πληγωμένα του απωθημένα στο παραγοντιλίκι και να
εξαντλεί τους σιελογόνους αδένες του υπέρ του Προέδρου, να του χορεύει και
εδαφιαίως να τον υπηρετεί.
(- Κάνε πως κάνει η Βουγιουκλάκη με τον Παπαμιχαήλ! Τρέχα φέρε τις
εφημερίδες! Γλύψε μου τις πατούσες! Χόρεψε στο ταψί! Μπράβο! Μπράβο, μωρή!
Μετά τα Βιέννας θα σε στείλω κι αλλού να ξεσκάσεις! Μπράβο, μωρή! Αμα από
Πρόεδρος γίνω βουλευτής θα σε προσλάβω ως επίσημο σφογγοκολάριο! Θα
αναδειχθείς ως η πιο υποτακτική αρσενική άρκτος της συνομοταξίας ΓΕΛΙΟ -
DELIO!)
Είναι, όπως και να το κάνουμε, παιδιά, ιδανικό αυτό το ντουέτο. Αλλά και
ένα από τα τυπικότερα ντουέτα της ελληνικής εξουσιοφρένειας που, πότε -
πότε, εμένα, τον Επαμεινώνδα Τσερτσένογλου, επαρκώς με διασκεδάζει._Γ.Σ.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΥΛΟΣ
ΑΠΟ ΜΕΘΟΡΙΟ ΠΛΕΥΡΑ
Αναζητώντας στη Θεσσαλονίκη τους χαμένους ορίζοντες
?ασμένω δε σοι ή ποικιλείμων
νυξ αποκρύψει φάος πάχνην θ? εώαν
ήλιος σκεδά πάλιν. αεί δε του παρόντος
αχθηδών κακού τρύσει σ? ό λωφήσων γαρ
ού πέφηκε πω.
Τοιαύτα επηύρου του φιλάνθρωπου τρόπου?.
Αισχύλος, Προμηθεύς Δεσμώτης
[Και με πόση χαρά θα καρτερείς η πλουμισμένη το φως να κρύψει νύκτα
κι όμοια πάλι την πάχνη της αυγής να λιώσει ο ήλιος.
Και πάντα αυτός ο πόνος θα σε τρώει, τι αγέννητος, τι αγέννητος ακόμη ο
λυτρωτής σου. Τέτοια για το καλό του ανθρώπου βρήκες].
Και όποιος πίστεψε πως τέλειωσαν τα βάσανα των ανθρώπων και τα βάσανα των
Βαλκανίων γελάστηκε οικτρά. Μα και όποιος δεν μπόρεσε μέσα στον πόνο και
την οδύνη να δει την ελπίδα και την αισιοδοξία του μέλλοντος, αυτός πάλι
δεν είναι άξιος να ζει, ούτε χαρές ούτε λύπες. Ζώντας κανείς σήμερα τη λήξη
του 20ού αιώνα εδώ στα Βαλκάνια δεν μπορεί να μην επαληθεύει διαρκώς τη
Ζουράρια ερμηνεία του Θουκιδίδη και τόσων άλλων μεγάλων του γένους πως τα
ανθρώπινα πράγματα είναι κυκλικά και όχι γραμμικά. Στον αιώνα μας, αρχή του
κύκλου: οι βαλκανικοί πόλεμοι, μέση: η γερμανική αλαζονική αιματοχυσία και
τέλος του κύκλου: (δηλαδή αρχή) η επιχειρούμενη νέα τάξη πραγμάτων, αρχής
γενομένης στη Σερβία και πιθανό τέλος το Κοσυφοπέδιο, τα Σκόπια, τη Θράκη,
το Αιγαίο και την Κύπρο. Ας αναζητήσουν όμως οι ειδικοί επιστήμονες τα
αίτια αυτής της κυκλικότητας. Εμείς για άλλα πράγματα θέλουμε να μιλήσουμε
σε τούτο το μελλοντολογικό τεύχος του 40ού. Εδώ από τον αρχέγονο χώρο της
Θράκης θα αναζητήσουμε τη μελλούμενη και πρέπουσα στάση του
βορειοελληνισμού και δη της πόλης των Θεσσαλονικέων στην οποία συσσωρεύεται
μεγάλη ευθύνη για τα μέλλοντα και τον 21ό αιώνα. O ελληνικός κομματικός
ανταγωνισμός συγχρόνως με τα ανταγωνιζόμενα ιδεολογικά ρεύματα έχουν
οδηγήσει το σύγχρονο ελληνισμό σε μία κοινωνική και πολιτική αφασία, ενώ
συγχρόνως έχουν στοιχίσει κατά τον 20ό αιώνα τις πλέον τραγικές
συρρικνώσεις και καταστροφές αρχέγονων ελληνικών πατρίδων. Πόντος,
Καπαδοκία, Μικρά Ασία, Ανατολική Ρωμυλία, Αλεξάνδρεια, Κύπρος, Ίμβρος,
Τένεδος και Κωνσταντινούπολη. Σήμερα δε, επωάζεται το πλέον τραγικό, εάν
συμβεί, γεγονός της νεώτερης ιστορίας του ελληνισμού, και εννούμε Θράκη,
Αιγαίο και ίσως Μακεδονία. Διότι ας μην ξεχνούμε πως το Μακεδονικό είναι
έμμεσος μοχλός πίεσης για Κύπρο, Αιγαίο και Θράκη. H Αθήνα ήταν πάντα η
μοιραία πόλις η οποία δεν μπόρεσε να δημιουργήσει ένα υγιές όραμα για το
μέλλον. Ακόμη περισσότερο, στη μεταπολεμική περίοδο έγινε αιτία συρρίκνωσης
του ελληνισμού από τις βόρειες, ανατολικές και νότιες επαρχίες του. Έτσι
φθάσαμε, ενώ συγχρόνως η εγκαταλειμμένη γη των Ελλήνων βαθμιαία και
συστηματικά να μεταβιβάζεται σε μη Έλληνες ιδιοκτήτες. Αντίστοιχα η
σημερινή Θράκη κατήντησε εξαιτίας αυτού του ανθελληνικού αθηνοκεντρισμού να
είναι η πλέον αραιοκατοικημένη περιοχή των Βαλκανίων και ίσως της Ευρώπης,
με πιθανές τραγικές συνέπειες. Αντίθετα η Θεσσαλονίκη ήταν η πόλις μετά την
Κωνσταντινούπολη που έθρεψε και στήριξε τον ελληνισμό, τουλάχιστον στα
τελευταία χίλια χρόνια, με τρόπο μοναδικό. Λέγοντας αυτά με τίποτε δεν
εννοούμε και δεν εισάγουμε έναν ανταγωνισμό δύο τόσο ιστορικών πόλεων, που
εσημάδεψαν αμετάκλητα την διαχονική πορεία του ελληνισμού, της Αθήνας και
της Θεσσαλονίκης. Αντίθετα θέλουμε να προτείνουμε για τον 21ό αιώνα τη
συμπληρωματική, λειτουργική σχέση των δύο πόλεων προκειμένου ο σύγχρονος
ελληνισμός να μην υποστεί νέες συρρικνώσεις και επιπλέον να αποτελέσει μία
πολιτιστική δύναμη ειρηνικής και δημιουργικής συνύπαρξης των Βαλκάνιων
λαών. Και για να συμβεί αυτό θα πρέπει αφενός το κράτος των Αθηνών να
αποδώσει δικαιοσύνη και να αποκεντρωθεί βαθμιαία προς τη βόρεια και
ανατολική Ελλάδα και αφετέρου οι Θεσσαλονικείς να υπερβούν τις όποιες
τοπικιστικές των δεσμεύσεις και να αναδείξουν την πόλη των σε πόλη
Ελληνίδα. Δηλαδή, σε πόλη οικουμενική η οποία να μπορεί να μας οδηγήσει
πέρα από τα όποια αδιέξοδα ευρισκόμεθα σήμερα.
Στην κατεύθυνση αυτή καθίσταται πλέον εθνική ανάγκη, όσοι εκ των
Θεσσαλονικέων, επωνύμων ή ανωνύμων, αντιλαμβάνονται την ιστορική και εθνική
ευθύνη της πόλης των, να την οδηγήσουν στη θέση και τον τρόπο της ?μάνας?.
Διότι δεν μπορούν οι Θεσσαλονικείς να αισθάνονται αυτάρκεις στον εαυτόν των
όταν μερικές δεκάδες χιλιόμετρα ανατολικά των διακυβεύεται το μέλλον
αρχέγονων και πανάρχαιων ελληνικών τόπων και πατρίδων. Οι Θεσσαλονικείς
είναι είναι υποχρεωμένοι σήμερα να οδηγήσουν το βόρειο ελληνισμό στην
ποιότητα εκείνη όπου όχι μόνο θα διακυβεύεται το μέλλον του αλλά αντιθέτως
θα καταστεί ο ίδιος καταλύτης για μια δημοκρατική και ανθρώπινη πορεία όλων
των Βαλκάνιων λαών. Σήμερα είναι πλέον εμφανές ότι η πόλις της Θεσσαλονίκης
θα πρέπει να οδηγήσει τα πράγματα τόσο στη βόρεια Ελλάδα όσο και στα
Βαλκάνια. Για να γίνει όμως κάτι τέτοιο θα πρέπει να ηγηθεί (η Θεσσαλονίκη)
σε πνευματικό επίπεδο για τη δημιουργία μιας σύγχρονης αμφικτυονίας όλων
των πόλεων του βορειοελληνισμού από τα Ιωάννινα έως την Αλεξανδρούπολη. Και
αντί να επαναλαμβάνουν οι Θεσσαλονικείς το ίδιο λάθος της αθηναϊκής
νεοελληνικής αφασίας (κάτι που φαίνεται και στην τωρινή διαμάχη όσον αφορά
την Πολιτιστική Πρωτεύουσα του 1997), θα πρέπει να αναζητήσουν εκείνους
τους δρόμους που θα μας πάνε πέρα από τους κομματικούς ανταγωνισμούς και
τις τοπικιστικές ιδεοληψίες και θα καταστήσουν την πόλη της Θεσσαλονίκης σε
όντως πνευματικά φάρο των Βαλκανίων και του ελληνισμού. Το πώς αυτή η
επιταγή μεταφράζεται σε πρακτικό επίπεδο δεν μπορεί να συζητηθεί στα
πλαίσια αυτού του άρθρου. Αυτό που θέλουμε να θέσουμε επί τάπητος αυτή τη
στιγμή είναι η ανάγκη να αρθεί η πόλις των Θεσσαλονικέων σε εκείνη την
ιστορική της ευθύνη που απορρέει από ένα εκπληκτικό παρελθόν που λίγες
πόλεις ευρωπαϊκές μπορούν να υπερηφανευθούν ότι έχουν. Και σήμερα είναι
βέβαιο ότι μεταξύ των Θεσσαλονικέων υπάρχουν άνδρες και γυναίκες πρώτου
μεγέθους, στις επιστήμες, τις τέχνες και τα γράμματα, οι οποίοι μπορούν να
να σηκώσουν το βάρος της πρότασης που προβάλλαμε.
Τέλος, συνοψίζουμε πως το ?άθλημα? του 21ου αιώνα για τους Θεσσαλονικείς
και την πόλη των είναι να απεγκλωβίσουν το σύγχρονο ελληνισμό από έναν
καταστροφικό ανταγωνισμό που απλώνεται σε όλα τα επίπεδα, ιδίως δε στον
πολιτικό χώρο και να οδηγήσουν τα πράγματα στη γονιμότητά των. Εκεί δηλαδή
που παράγουμε πολιτισμό και πληροφορία και όχι σύγχυση και φόβο._Γ.Π.
ΑΡΙΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ
ΦΩΤΟ-ΓΡΑΦΙΚΑ
Έλαβα προχθές μια πολύ ευγενική, και ομολογώ με καλοπροάιρετο χιούμορ,
επιστολή από τη διευθύντρια του περιοδικού 4Τροχοί. Με προσκαλεί μαζί με
όλους όσους έμεινα, να συν-φάγωμεν με την ευκαιρία της επετείου των 50
χρόνων του περιοδικού και να γελάσουμε λέει μαζί, ξαναδιαβάζοντας όσα
γράψαμε για εκείνο το αφιέρωμα του 1995. Τόχανε φτιάξει για τα τότε
25χρονα. Μας είχανε ζητήσει να φανταστούμε με συντομία τη Θεσσαλονίκη μετά
από 25 χρόνια, φέτος δηλαδή που, δόξα τον Πανάγαθο κλείνω τα 69, τέσσερα
χρόνια κιόλας στη σύνταξη. Μού? στειλε μάλιστα αντίγραφο, τό? ξερε ότι δεν
έχει πια μείνει ίχνος από το αρχείο μου, να θυμηθώ μου λέει, τι είχα
φανταστεί τότε και να τους ετοιμάσω μια ομιλία για το τι πράγματι έγινε.
Δεν πρόκειται να πάω βέβαια, περπατάω πολύ δύσκολα πια και, είναι αλήθεια,
χρόνια τώρα, δεν την αντέχω την Αθήνα, να σκεφτείτε τα βόρεια προάστιά της
είναι τα Φάρσαλα, ο Αλμυρός, το Τρίκερι και η Ιστιαία, τα δυο τελευταία με
σήραγγες. Θα τους στείλω ένα φιλικό χαιρετισμό, ίσως και το παρακάτω
σημαίωμα. Μου είπαν θα φέρουν και τον Καββαθά, κρίμα, θυμάμαι μια φορά
πιτσιρικάς το ?70, τον είχα γνωρίσει. Από τότε δεν αξιώθηκα να τον
ξανασυναντήσω, πλην τηλεοπτικώς αργότερα, ευκαιρία θά? ταν τώρα επιτέλους,
αλλά βέβαια ολίγον... προ του τέλους, τα πράγματα είναι πιο δυσκίνητα.
Είναι πράγματι, αν όχι για γέλια, τουλάχιστον για συγκαταβατικό
υπομειδίασμα αυτά πού? γραφα τότε για το εικαζόμενο μέλλον της
Θεσσαλονίκης, δηλαδή το σημερινό παρόν. Κάτι χαζά περί ολοκληρωτικής
επικράτησης ψηφιακών και ασύρματων υπερδικτύων επικοινωνίας και
διαχείρισης, πολυκαρβονικών ημιυπέργειων κτιρίων με οπλισμό κράματος
τιτανίου, οδικών αρτηριών με τριπλά επάλληλα καταστρώματα υπογείως,
υδροκέφαλων θυγατρικών του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου ιδρυμάτων τε και
εταιριών και άλλα ευτράπελα περί ανισόρροπης ανάπτυξης των πληθυσμών με
έμφαση στο σλαβικό και παλιννοστούν στοιχείο.
Φυσικά, τίποτε απ? όλα αυτά δεν επαληθεύτηκε, εξάλλου ήταν ένα απλό
παραληρηματάκι, τίποτε μάλιστα και απ? όσα έγραψαν οι άλλοι συστεγαζόμενοι
σε εκείνο το τεύχος. Τα πράγματα εξελίχθηκαν αναπάντεχα διαφορετικά και
μάλιστα μπορώ να πω πως δεν είμαι και καθόλου δυσαρεστημένος. Το ξέρετε
βέβαια οι πιο πολλοί, περισσότερο όμως σαν ένα στάτους κβο οι νεότεροι.
Αναρωτιέμαι, θυμάστε άραγε πώς ξεκίνησαν;
H αρχή έγινε μάλλον το ?97. Για μας τότε, ?97 σήμαινε την πανωλεθρία του
πολέμα του 1897 με τους Τούρκους, στη Θεσσαλία νομίζω πως ήταν. Περίεργη
ιστορία, ποιος ξέρει, καμιά φορά οι συμπτώσεις έχουν ίσως μαγική αξία,
εκατό χρόνια αργότερα το 1997 προανήγγειλε μιαν εξέλιξη που αποδείχτηκε
κεφαλαιώδους σημασίας και που τώρα, μια εικοσαπενταετία αργότερα, το
ξανάπα, μα το θεό, εμένα μ? αρέσει.
Ήταν ένας απίστευτος κυκεώνας πολιτιστικο-μπουρδολογικών καταστάσεων ενός
έτους που, αν θυμάμαι καλά, τόχανε πει ?Θεσσαλονίκη, Πολιτιστική Πρωτεύουσα
της Ευρώπης ?97? ή κάτι παραπλήσιο. Είχα μάλιστα προσπαθήσει να μπερδευτώ
κι εγώ με κάποιον τρόπο, δεν θυμάμαι ακριβώς με ποιον. Γίνονταν κάτι
συμπόσια, συνέδρια, συναντήσεις, κάτι ιστορίες μυστήριες, οι νεότεροι με τη
γερότερη μνήμη, θα τα θυμούνται καλύτερα. Ήταν ένα τέτοιο μεγάλο και
πομπώδες φόρουμ, το απασχολούσε λέει το μέλλον, η καμπή του αιώνα, ο 21ος
που ερχόταν και λοιπά και λοιπά. Κρατούσε αρκετές μέρες, δεν ήμουν παρών,
μου τό? πανε και μένα. Την τελευταία μέρα λοιπόν, προς το τέλος, μπουκάρανε
κάτι τύποι, όχι πολλοί, 5-6 θάταν, άντρες και γυναίκες μεταξύ 45 και 50
χρονώ. Αφησαν τον πρόεδρο της συνεδρίασης να τελειώσει, ο δήμαρχος ήτανε
νομίζω, να δεις πως τον λέγανε, ήταν ένας συμπαθής χοντρός και έτρεμε η
φωνή του όταν μιλούσε, αυτό το θυμάμαι, του τά? χαν ετοιμάσει οι άλλοι
προφανώς και διάβαζε σαν κατακλείδα κάτι που τό? πανε ?η χάρτα της
Θεσσαλονίκης?, κούνια που του κούναγε.
Χειροκροτήματα, κάμερες και τα τοιαύτα και πριν ηρεμήσουν εντελώς, μετά
θάχε δεξίωση. Ανεβαίνει στο πόντιουμ ένας απ? αυτούς τους άλλους: ?μισό
λεπτεό θα σας απασχολήσω προν φύγετε, αγαπητοί σύνεδροι?, τους είπε ?όλα
καλά και άγια, κάντε όμως μια μικρή σημείωση στη μνήμη σας, σας παρακαλώ?,
μιλούσε μάλιστα μμ? ένα μικρό αξάν, είπαν αργότερα πως τό? κανε επίτηδες
για να φανεί δήθεν ξενικής καταγωγής. ?Θυμηθείτε κάποτε, στο εγγύς, στο
προσεχές και στο απώτερο μέλλον, πως κάποιοι άλλοι επίσης, πέρα από σας εδώ
τους σοφούς παρακολουθούν, κρίνουν κι ετοιμάζονται για τον 21ο αιώνα?.
Είχε κάτι το ανεπαίθητα απειλητικό ?αποκαλυπτικού τύπου? ας πούμε η δήλωσή
του, αλλά βέβαια ουδόλως εξελήφθη στα σοβαρά. Μάλλον ως φαιδρή περίπτωση
αντιμετωπίστηκε ο άγνωστος. Ως κάποιο ψώνιο της πόλης, είχε αρκετά τέτοια η
Θεσσαλονίκη τότε. Τον άφησαν να προχωρήσει αθόρυβα, σίγουρα σκέφτηκαν ?μην
ανοίξουμε καμιά συζήτηση τώρα με την ψωνάρα?, έφυγε με τους δικούς του, δεν
έμειναν ούτε για ένα ποτό στη δεξίωση. O τύπος και οι φίλοι του ξεχάστηκαν,
είχε πει τ? όνομά του πριν μιλήσει, ένα πολύ συνηθισμένο, αλλά καθώς
αντιμετωπίστηκε σαν φευγάτος, δεν το κατέγραψαν καν στα πρακτικά.
Αναγκάστηκαν να τον ξαναθυμηθούν βέβαια, αρκετά αργότερα, όταν ο ίδιος
φρόντισε να τους το θυμήσει.
Παραμονή νέου έτους 31 Δεκεμβρίου του 2000, ένα ασυνήθιστο μήνυμα
εμφανίστηκε στις οθόνες του Ιντερνέτ και στη μία και μοναδική πλέον
εφημερίδα της πόλης, το ?ενημερωτικό δελτίο του Δήμου?: ?Μέμνησο του ?97?
έλεγε το μήνυμα και υπέγραφε για πρώτη φορά: ?Ταξανάταξ?. Την επόμενη
βρέθηκαν 1437 αυτοκίνητα με θρυμματισμένα παρμπρίζ και όλοι οι γαμπροί των
στελεχων του υπουργείου Μακεδονίας - Θράκης και των μελών του Δημοτικού
Συμβουλίου ελαφρώς κακοποιημένοι από, ευγενικούς κατά τ?άλλα,
κουκουλοφόρους. αντιλαμβάνεστε βεβαίως το σάλο που επακολούθησε. Οι, επί
εξάμηνο τουλάχιστο έρευνες της αστυνομίας απέβησαν εν τούτοις μάταιες. Σιγά
σιγά τα μίντια σταμάτησαν να ασχολούνται με το θέμα και το επεισόδιο και
πάλι ξεχάστηκε, μάλιστα καλά - καλά δεν συνδέθηκε καν με το ψώνιο του ?97.
Μια ήσυχη ?αναπτυξιακή? πενταετία ακολούθησε μέσα στα πλαίσια του
προβλεπτού.
Ήρθε το 2005, για δες, πέρασαν κιόλας 15 χρόνια. Αυτή τη φορά δεν υπήρξε η
παραμικρή, έστω και γριφώδης, προειδοποίηση, όλοι όμως, μετά από αυτό που
ακολούθησε, ενόησαν επιτέλους τα λόγια του περίεργου ψώνιου του ?97. Και
όσα διαδέχθηκαν το ?5 ήταν αστραπιαία. Μόνο η προύπαρξη μιας ασύλληπτα
οργανωμένης μηχανής, με μακρόχρονη και συστηματική προετοιμασία, θα
εξηγούσε την ταχύτητα και την αποτελεσματικότητα της Ταξανάταξ. Εξάλλου
επίσης, λένε αρκετοί, πως η TAX (τ?αρχικά της) θάπρεπε νάχει σοβαρότατες
?άκρες?, πολύ ψηλά, σε άλλα ?κέντρα? και σίγουρα ανταλλάξιμα επιχειρήματα
για πιέσεις και ισορροπίες στο κράτος των Αθηνών._Α.Γ.
Τι εγινε με δύο λόγια λοιπόν;
Καθαρή Δευτέρα το ?5. Το ινστιτούτο γεωδυναμικής της Ανατολικής Ρωμυλίας
εκδίδει επείγουσα ανακοίνωση περί επικείμενου ισχυροτάτου καταστρεπτικού
σεισμού για την επόμενη εβδομάδα στην περιοχή της Θεσσαλονίκης,
πιθανοολογούμενο επίκεντρο γωνία Μπότσαρη και Όλγας. Οι δικοί μας, Βαρώτσοι
και Παπαζάχοι της εποχής χλευάζουν, ποιος τους πιστεύει όμως έτσι που
τρώγονται. Χύνεται ο λαός των Θεσσαλονικέων, έξοδος μαζική όσο πιο μακριά
μπορούν. Θυμάμαι πήγαμε οικογενειακώς στο αυθαίρετο του γαμπρού μου στη
Μηχανιώνα. Στην πόλη μείνανε μόνο κάτι στραβοκέφαλοι, ευτυχώς ανάμεσά τους
καμιά δεκαριά που δεν χώνευα. Ακριβώς επτά μέρες αργότερα, σούρουπο, άρχισε
το πανδαιμόνιο.
Κράτησε τρία μερόνυχτα. Δεν ήταν σεισμός. Πήρε πολύ καιρό να καταλάβουμε
τγι και πως έγινε. Ακόμη δεν γνωρίζουμε ακριβώς. Επικρατεί ένα είδος
μυστηρίου γύρω από το πως είναι δυνατό να μεθοδεύτηκε η καταστροφή, αλλά
κυρίως ο έλεγχος και η διαχείρηση των αποτελεσμάτων της. Μια αλυσιδωτή
σειρά ελεγχόμενων εκρήξεων με τακτή περιοδικότητα και κατά συγκεκριμένες
ζώνες κυριολεκτικά ισοδέπωσαν όλα σχεδόν τα κτίρια του πολεοδομικού
συκροτήματος που - διαπιστώθηκε στη συνέχεια - είχανε κτιστεί μετά το 1951.
Περιέργως και ορισμένα από τα παλαιότερα. Επέζησαν επίσης και μερικά
μεταγενέστερα που προφανώς δεν μπορούσαν να δυναμιτιστούν λόγω φρούρησης,
υπάρχουν όμως ακόμη κάπως σαν μνημεία. Είναι αλήθεια πως υπήρξαν θύματα.
Εκτιμήθηκαν γύρω στους 850, συν κάποιο λαθρομετανάστες αγνώστων στοιχείων.
Τον πανικό του αποσβολωμένου πληθυσμού στα πέριξ διαδέχθηκε μια
μοιρολατρική συμμόρφωση προς την ανεξήγητα αποτελεσματική δραστηριοποίηση
της πολιτιείας. O τότε κυβερνητικός εκπρόσωπος Ακης Λάκης ανακοίνωσε πως η
δράση ήταν ενέργεια της Ταξανάταξ μιας ?νέας ομάδας κρούσης? αγνώστων
στόχων και προέλευσης που διεκδίκησε το εγχείρημα. Ήταν εν τούτοις άκρως
ψύχραιμος και αισιόδοξος. H κυβέρνηση διευκόλυνε με μεγάλη ταχύτητα τις
ενέργειες που ακολούθησαν και προοδευτικά έδειξε να απομακρύνεται με
διακριτικότητα από τη διαχείρηση της ανασυγκρότησης.
Δεκαπέντε χρόνια αργότερα, το ?20 πια, σε χρόνο ρεκόρ δεν συμφωνείτε, την
κατάσταση τη βλέπετε με τα ίδια σας τα μάτια.
Οι μυριάδες τόνοι μπάζων απομακρύνθηκαν αστραπιαία με υπερμηχανήματα ατμού
από τη Ουγγαρία. Με ταχύπλοες μαούνες και ηλεκτρονικούς βυθοκόρους, σε
ρυθμούς φρενίτιδας, μεταφέρθηκαν και τοποθετήθηκαν μαζί με πρόσμικτα στο
μέσον του Θερμαϊκού σχηματίζοντας υποθαλάσσια κτίρια με συγκεκριμένη
μορφολογία και σε προσεκτικά σχεδιασμένη ρυμοτομία. Τα εκατοντάδες αυτά
υποθαλάσσια οικοδομήματα συνενώνονται στην κορυφή τους σε μία ενιαία
πλατφόρμα, φαινομενικά τυχαία περιγράμματος, αποκαθιστώντας ένα κατάφυτο
νησί χαμηλού υψομέτρου (οκτώ μέτρα στο ψηλότερο σημείο του), που στην
κορυφή του ξεπροβάλλει το μοναδικό υπέργειο κτίσμα, ένα παρεκκλήσι του
Προφήτη Ηλία.
H επικοινωνία με την παλιά πόλη γίνεται με σήραγγα που η μία απόληξή της
είναι στο καραμπουρνάκι και βγαίνει μέσα στο κτίριο που άλλοτε ήταν το
κυβερνείο και η άλλη καταλήγει στο Καλοχώρι. Ταυτόχρονα δραστηριοποιήθηκε
ένα μικρό δίκτυο ηλεκτροκίνητων υποβρυχίων για τουριστικές περιηγήσεις στην
υποθαλάσσια πολιτεία. Οι, λίγοι ευτυχώς, τουρίστες, γιατί ο αριθμός τους
ελέγχεται, έχουν έτσι την ευκαιρία να χαζέψουν μέσα από τα γυάλινα
τοιχώματα των εν βυθώ κτιρίων τις αρκετές χιλιάδες δημοσίων υπαλλήλων που
εργάζονται στα γραφεία τους, γειτονεύοντας βέβαια με τη θαλάσσια ζωή. Οι
τελευταίοι αποτελούνται βασικά από τους διαφωνούντες με την Ταξανάταξ που,
όπως ξέρετε, χωρίς ποτέ να γίνει επίσημη εξουσία, διαχειρίζεται ωστόσο
παντοιοτρόπως την τωρινή Θεσσαλονίκη.
Από τους 1.200.000 κατοίκους το 2005, τώρα πλέον είμαστε μόνον 32.000 στην
παλιά πόλη, περίπου 90.000 στην υποθαλάσσια. Γύρω στις 35.000 υπολογίζονται
τα στελέχη της TAX και ζουν ανάμεσά μας, αλλά πιο πολύ στην περίμετρο. Όπου
πρώτα υπήρχαν κτίρια τώρα υπάρχουν πάρκα με κάθε είδους βλάστηση. Δεν
υπάρχουν ιδιωτικά αυτοκίνητα, μόνον ηλεκτροκίνητα μικρά λεωφορεία και
υπαίθριες ταινίες μεταφοράς πεζών.